• Dövlət və Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olanlar;
• Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyən fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq gəlirlərindən verginin hesabanması.

Dövlət və neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olanlar üçün əmək haqqıdan gəlir vergisinin hesablanması aşağıdakı kimi olacaq:

Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyən fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq gəlirlərindən vergi 2019-cu il yanvarın 1-dən 7 il müddətində aşağıdakı cədvələ uyğun olaraq tutulur:

İndi misalla izah etməyə çalışaq:

1-ci variant:

Əliyev Əli dövlət orqanında çalışır və 500 manat əmək haqqı hesablanıb. 01 yanvar 2019-cu ildən etibarən Əli Əliyevin əmək haqqısı üzrə gəlir vergisi belə hesablanır:  (500 manat- 200 manat (2500 manata qədər 200 manat güzəşt olunur) x 14 faiz)= 42 manat. Cari gəlir vergisi müqayisədə 3,78 manat artım olacaq. Səbəb odur ki, indi 500 manat əmək haqqından gəlir vergisi hesabanarkən ölkə üzrə yaşayış minimumun məbləği (2018-ci il üzrə 173 manat təşkil edir) çıxılırdısa, yeni dəyişikiyə əsasən, 01 yanvar 2019-cu il tarixdən 200 manat güzəşt olunacaq.

İndi təsəvvür edək ki, Əliyev Əli Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan MMC-də çalışır və 500 manat əmək haqqı hesablanır. 01 yanvar 2019-cu ildən etibarən gəlir vergisi hesablanmayacaq. Cünki, yeni dəyişikliyə əsasən, 8000 manata qədər gəlir vergisi üzrə güzəşt olunur.

2-ci variant:

Əliyev Əli dövlət orqanında çalışır və  3000 manat əmək haqqı hesablanır. 01 yanvar 2019-cu ildən etibarən Əli Əliyevin əmək haqqısından gəlir vergisi belə hesablanır:  (350+ (3000-2500)x25 faiz= 475 manat.  Qeyd edək ki, Məbləğ 2500 manatdan yüksək olduğuna görə 200 manat güzəşt tətbiq olunmur. Bu səbəbdən cari əmək haqqı isə ilə müqayisədə heç bir artım və ya azalma olmayacaq. 

İndi təsəvvür edək ki, Əliyev Əli Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan MMC-də çalışır və 3000 manat əmək haqqı hesablanır. 01 yanvar 2019-cu ildən etibarən gəlir vergisi hesablanmayacaq. Cünki, yeni dəyişikliyə əsasən, 8000 manata qədər gəlir vergisi üzrə güzəşt olunur.

3-cü variant:

Əliyev Əli dövlət orqanında çalışır və 8500 manat əmək haqqı hesablanır. 01 yanvar 2019-cu ildən etibarən Əli Əliyevin əmək haqqısından gəlir vergisi belə hesablanır: (350+ (8500-2500)x25 faiz= 1850 manat. Qeyd edək ki, Məbləğ 2500 manatdan yüksək olduğuna görə 200 manat güzəşt tətbiq olunmur. Bu səbəbdən cari əmək haqqı isə ilə müqayisədə heç bir artım və ya azalma olmayacaq. 

İndi təsəvvür edək ki, Əliyev Əli Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan MMC-də çalışır və 8500 manat əmək haqqı hesablanır. 01 yanvar 2019-cu ildən etibarən gəlir vergisi artıq 70 manat  ((8500-8000) x14 faiz) manat olacaq. Cünki, yeni dəyişikliyə əsasən, 8000 manatdan yuxarı hissə üçün 14 faiz gəlir vergisi tətbiq edilir.

Təklif olunan dəyişiklik üzrə çıxarışı sonda qeyd edirik:

101-ci maddə üzrə:
101.1-ci maddənin birinci hissəsi aşağıdakı redaksiyada verilsin:
“Bu Məcəllənin 101.1-1-ci maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla, fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq gəlirlərindən vergi aşağıdakı cədvələ uyğun tutulur:”;
101.1-ci maddənin 1-ci cədvəldən sonrakı ikinci və üçüncü hissələri ləğv edilsin;
aşağıdakı məzmunda 101.1-1-ci – 101.1-6-cı və maddələr əlavə edilsin:
“101.1-1. Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyən fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq gəlirlərindən vergi 2019-cu il yanvarın 1-dən 7 il müddətində aşağıdakı cədvələ uyğun olaraq tutulur:
2-ci cədvəl
Vergiyə cəlb edilən aylıq gəlir Verginin dərəcəsi
8000 manatadək 0 faiz
8000 manatdan çox olduqda 8000 manatdan çox olan məbləğin 14 faizi
101.1-2. İki və ya daha çox yerdə muzdla işləyən fiziki şəxslərin gəlirlərindən gəlir vergisi hər bir iş yerində ödənilən məbləğdən ayrıca hesablanır və dövlət büdcəsinə ödənilir.

Gözlənilməz dəyişiklik: Hansı halda işçiyə verilən AVANS məbləği gəlir vergisinə cəlb olunacaq? (1-ci yazı)