Vergi Məcəlləsinə Dəyişikliklərin 7 bənd üzrə TAM SİYAHISI

 Tanınmış 4 BİG FOUR audit şirkətlərindən olan KMPG şirkətinin aylıq bülettində Vergi Məcəlləsinə edilməsi nəzərdə tutulan dəyişikliklərlə bağlı məlumat verilib. Həmkarlarımız üçün maraqlı olacağı nəzərə alaraq, bölmələr üzrə həmin məlumatları Sizinlə paylaşırıq:

1.    Fiziki Şəxslərin Gəlir Vergisi və Məcburi Dövlət Sosial Sığorta Haqları

Nəzərdə tutulan dəyişikliklərə əsasən fiziki şəxslərin gəlir vergisi və məcburi dövlət sosial sığorta haqları birləşdirilib vahid verginin (fiziki şəxslərin gəlir vergisi) müəyyən edilməsi gözlənilir. Belə ki:

·         Muzdlu işdən tutulan gəlir vergisinin dərəcəsi müəyyən bir məbləğə qədər (misal üçün AZN 5,000-ə qədər) 20-25% arasında müəyyən edilə bilər. Bu məbləğin yarısı işəgötürən tərəfindən, yarısı ilə işçi tərəfindən (işəgötürən tərəfindən tutulmaqla) ödəniləcəkdir;

 ·         Bu məbləğdən yuxarı muzdlu işdən tutulan gəlir vergisinin dərəcəsi 40-50% olması gözlənilir;

 ·         Bu vergidən əlavə məcburi dövlət sosial sığorta haqları (yəni 22% və 3%) tətbiq edilməyəcəkdir.

 ·         Yuxarıdakı dəyişikliklər neft qaz sahəsinə (o cümlədən hasilatın pay bölgüsü) və digər bu kimi sahələrə aid olmayacaq

 2.    Əlavə Dəyər Vergisi

Satılmış mal (iş və ya xidmət) üzrə ƏDV (output VAT) üzrə əməliyyatın aparıldığı vaxtının və alınmış mal (iş və ya xidmət) üzrə əvəzləşdirilən ƏDV-nin (input VAT) vaxtının müəyyənləşdirilməsində fərqli metodlardan (hesablama və kassa metodlarından) istifadə edilməsi vergi ödəyiciləri üçün bir çox çətinliklərə səbəb olurdu.

Yeni dəyişikliklərə əsasən satılmış və alınmış mallar (iş və ya xidmət) üzrə ƏDV-nin əvəzləşdirməsi vaxtı eyni metodla – çox güman ki kassa metodu ilə həyata keçiriləcəkdir.

3.    Ödəmə Mənbəyində dividentdən vergi tutulması

Bölüşdürülməmiş mənfəətin dividend şəklində ödəmə mənbəyində vergiyə cəlb edilməsinin sərtləşdirilməsi gözlənilir. Belə ki, xalis mənfəət hesabına vəsaitlərin istifadəsini təsdiq edən sənədlər olmadıqda vergitutma məqsədləri üçün müəyyən edilən bölüşdürülməmiş mənfəət təsisçilərin (iştirakçıların) xeyrinə bölüşdürülmüş (dividend) hesab ediləcək və ödəmə mənbəyində vergiyə cəlb ediləcək.

Əldə edilmiş aktivlərin, o cümlədən pul vəsaitlərinin (təsisçiyə borcların verilməsi və ya alınmış borcların əvəzinin qaytarılması istisna olmaqla) təsərrüfat fəaliyyətinin məqsədlərindən kənar digər məqsədlər üçün təsisçiyə verilməsi vergitutma məqsədləri üçün dividend ödəmələrinə bərabər hesab ediləcəkdir.

4.    Maliyyə Sanksiyaları və Cərimələr

Müxtəlif maliyyə sanksiyalarının və cərimələrin əhəmiyyətli dərəcədə artırılması nəzərdə tutulmuşdur. Aşağıdakılara pozuntulara görə tətbiq olunan maliyyə sanksiyaları və cərimələrin əhəmiyyətli dərəcədə artırılması nəzərdə tutulacaqdır:

-          nağd pul hesablaşmalarının aparılması qaydalarının pozulmasına

-          pul vəsaitlərinin uçotdan silinməsinə

-          əmək müqaviləsi hüquqi qüvvəyə minmədən işəgötürən tərəfindən fiziki şəxslərin işlərə cəlb edilməsinə

-          aksiz markası olmadan malların satışına

Bundan əlavə gəlirlərin və xərclərin uçotu aparılmadıqda, vergi ödəyicisinə maliyyə sanksiyasının tətbiq edilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

5.    Aksiz Vergisi

Gözlənilən dəyişikliklərə əsasən alkoqollu və alkoqolsuz energetik içkilərə aksiz vergisinin tətbiq edilməsi gözlənilir.

Spirtli içkilər üzrə aksizlərin 2 dəfə, siqaret üzrə aksizlərin 3 dəfə artırılması nəzərdə tutulur.

6.    Sadələşdirilmiş Vergi

Yeni dəyişikliklərə əsasən ölkə üzrə sadələşdirilmiş verginin dərəcəsinin aşağı salınması gözlənilir. Eyni zamanda aşağıdakı şəxslərin sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi olmaqhüququnun ləğv edilməsi gözlənilir:

-          İstehsal fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər;

-          topdansatış qaydasında malların təqdim edilməsini həyata keçirən şəxslər;

-          lisenziya tələb olunan fəaliyyət növü ilə məşğul olan şəxslər.

Digər tərəfdən, qızıl, almaz məhsullarının və xəz-dəri məmulatlarının satışı ilə məşğul olan şəxslər istisna olmaqla, aksizli malları istehsal edən şəxslər sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi olmaq hüququndan istifadə edə biləcəklər.

7.    Digər Gözlənilən Yeniliklər

Mühasibat Uçotuna Tələblər

Vergi Məcəlləsinə ediləcək dəyişikliklərə əsasən diqqət cəlb edən məsələlərdən biri də sənədləşdirmə tələblərinin gücləndirilməsi ilə bağlıdır.

Həmçinin sığortaçılar (təkrarsığortaçılar), maliyyə institutları, o cümlədən banklar, bank olmayan kredit təşkilatları (ittifaqları) 1 yanvar 2019-cu il tarixdən, bina tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər və ƏDV qeydiyyatında olan şəxslər isə 1 sentyabr 2019-cu il tarixdən mühasibat uçotunu elektron formada aparmalıdırlar.

Vergi Orqanları Tərəfindən Aparılan İşlər

Bundan əlavə vergi orqanları tərəfindən bir sıra mövzular, məsələn vergi apelyasiyası prosesinin təkmilləşdirilməsi, vergi amnistiyası, və s. mövzular üzrə müzakirələr aparır və 1 yanvar 2019-cu ildən müvafiq dəyişikliklərin qüvvəyə minməsi gözlənilir.

ALTAY CƏFƏROVUN MÜƏLLİFİ OLDUĞU