Elektron qaimə-fakturanın təsdiqlənməsində vacib məqamlar

"Vergi uçotu: A-dan Z-yə" kitabından seçmə

Qeyd etdiyimiz kimi iki üsulla təqdim olunan elektron qaimə-fakturanın təsdiqlənməsi prossesi ilə bağlı müəyyən vaxt məhduddiyəti tətbiq edilir. Elektron qaimə-faktura göndərilən vergi ödəyicisi sənədi qəbul etdikdən sonra onu təsdiq etmək səlahiyyətinə malikdir. Əgər elektron qaiməfakturanı qəbul edən vergi ödəyicisi 5 gün ərzində onu təsdiq etməzsə, həməin e-qaimə-faktura proqram təminatı tərəfindən avtomatik təsdiqlənir.

Misal 1. Tutaq ki, “A” MMC 1 aprel 2019-cu il tarixdə malların satışı ilə bağlı “S” MMC-yə elektron qaimə-faktura göndərib. Əgər “S” MMC 5 gün ərzində elektron qaimə-fakturanı təsdiq etməsə, 5 aprel 2019-cu il tarixdə həmin elektron qaimə-faktura təsdiqlənmiş hesab olunacaq. Burda bir məqama diqqət yetimək lazımdır ki, əgər “A” MMC elektron qaimə-fakturada səhv edibsə, vergi ödəyicisi onu düzəlişə göndərə bilər.
Misal 2. Tutaq ki, “A” MMC-nin təqdim etdiyi elektron qaimə-fakturada 10 ədəd kitab qeyd edilib, amma “S” MMC-yə 6 ədəd kitab təhvil verilib. Bu zaman, “S” MMC elektron qaimə-fakturanı qəbul etməyib, səbəbi göstərməklə sənədi geri göndərir. “A” MMC səbəblə tanış olduqdan sonra, düzəliş edərək elektron qaimə-fakturanı yenidən göndərə bilər. Əgər yenidən göndərməsə, bu elektron qaimə-faktura ləğv olunmuş hesab edilir. “S” MMC təsdiqlə bağlı 5 günlük müddəti ötürübsə, yəni sənəd avtomatik təsdiq olunubsa və ya sənəd alıcının səhvi ucbatından yoxlanılmadan təsdiqlənibsə, o zaman tərəflərin hər hansı düzəliş etmək hüququ yoxdur. Bu halda “S” MMC elektron qaimə-fakturanı ləğv etmək xahişilə “A” MMC-yə müraciət etməlidir ki, vergi ödəyicisi elektron qaimə-fakturanı ləğv edərək yenisini göndərsin. Bir məsələni də qeyd edək ki, Nazirlər Kabinetinin qərarında 5 gündən sonra avtomatik təsdiq olunma məsələsi nəzərdə tutulmayıb. Bu müddət vergi orqanının AVİS proqramına verilən texniki tapşırıqda müəyyən olunub. Vergi orqanı üçün elektron bəyannamənin təsdiqi vaxtı əsas götürüldüyündən, aydan-aya keçən əməliyyatlarda diqqətli olmaq lazımdır.
Misal üçün, “A” MMC elektron qaimə-fakturanı 30 aprel 2019-cu il tarixdə göndərir, amma qarşı tərəf sənədi 2 may 2019-cu il tarixdə təsdiq edir. Bu zaman artıq elektron qaimə-fakturanın tarixi 2 may hesab oldunğundan, əməliyyat aprel yox, may ayının hesabatlarında öz əksini tapmalıdır.