Əsas vəsait təmir olunarsa, balans dəyəri necə hesablanmalıdır?

"Doğru cavab" rubrikasında sualı sərbəst auditor Altay Cəfərov cavablandırır

Sual: Salam sizə əsas vəsaitlərin balans dəyəri haqqında sual vermək istərdim. Buna sizin kitablarınızda rast gəlməmişəm. Tutaq ki, "A" firmasi "B" firmasindan (və ya fərdi şəxsdən) 01.01.2010-ci ildə yuk maşını alıb və onun qiyməti 10000 AZN-dir. həmin vaxtdan 01.01.2011 ci ilə qədər maşına 1000 manat əlavə xərc cəkilib. Tutaq ki, 4 təkər alınıb. Bu halda mən həmin əsas vəsaitin balans dəyərini necə hesablamaliyam? Zəhmət olmasa, müxabirləşmələri də verərdiniz. Cox sağ olun. Qabaqcadan təşəkkur edirəm.
Azər Qurbanov

Cavab: Bu sualınıza qısaca cavab vermək istərdim. Ümumiyyətlə, “Torpaq, tikili və avadanlıqlar”ın (əsas vəsaitlərin) faydalı istifadə müddəti var. Həmin müddət ərzində əsas vəsaitlər amortizasiya olunaraq tam istimar edilməlidir. Qaldı əsas vəsaitlərin ilkin dəyərinin artırılması məsələlərinə, burada bəzi hallarda boşluqlar və çətinliklər var. Problem əsas vəsaitlərə çəkilmiz xərclərin (cari, orta, kapital) hara aid edilməsi məsələsindədir. Amma sizə konkret bildirim ki, əsas vəsaitlərin təmirinə çəkilən xərclər onların faydalı istifadə müddətini artırırsa, onda həmin xərclər onun ilkin dəyərini (sizin qeyd etdiyiniz kimi balans dəyərini) artırır. Sizin sualınızda qeyd etdiyiniz təkərlər isə maşının faydalı istifadə müddətini artırmır. Yəni, maşın 15 il istifadə olunmalıdırsa, həmin müddət olduğu kimi qalır, sadəcə təkərlər cari təmir xərcləri kimi silinməlidir. Məsələn, mühərriki dəyişilərsə, artıq bu, maşının faydalı istifadə müddətini artırır. Bu zaman xərclənən məbləğ maşının ilkin dəyərinə əlavə olunmalı, onun faydalı istafadə muüddəti yenidən artırılmalıdır.
Müxabirləşmələrə gəlincə, bunlar «Mühasibat uçotu» kitabında tam olaraq verilib.

“Monitor Konsaltinq” jurnalı –  aylıq iqtisadi xəbərləri və maraqlı sualları özünə cəmləşdirən jurnal

Jurnalda vergi, əmək, sosial qanunvericilikdə baş verən dəyişikliklər operativ olaraq ekspertlərimiz tərəfindən təhlil edilir. Bundan əlavə, jurnalımızın eksperti, sərbəst auditor Altay Cəfərov,  Amerikalı psixoloq Susan McAninch və Dövlət Əmək Müfəttişliyinin ekspertləri oxucuları maraqlandıran sualları cavablandırırlar.

"Monitor Konsaltinq" jurnalının illik abunə haqqı 50 manatdır. Həmin qiymətə jurnalın 12 sayının operativ surətdə istənilən ünvana çatdırılması da daxildir. 25 manat ödəməklə jurnalın 6 sayını da əldə edə bilərsiniz.

Regionlar üçün abunənin şərtləri eynidir. Jurnala abunə olmaq üçün 012-437-32-67 və ya 050-262-72-65 saylı telefonla və ya  [email protected]  email adresinə istəyinizi bildirməyinizi xahiş edirik.