Başqa işçinin əvəzetməsi zamanı əmək haqqı necə hesablanmasının MİSALLA izahı

25 sentyabr 2019-cu il tarixdən satışda olacaq "Əməyin uçotu: A-dan Z-yə" kitabından seçmə

İndi isə baxaq ki, başqa işçinin əmək funksiyasının icrası zamanı əmək haqqı necə hesablanır. Əmək Məcəlləsinin 61-ci maddəsində qeyd edilir ki, iş yerində olmayan əmək funksiyasının icrası zamanı Məcəllənin 162-ci maddəsində nəzərdə tutulan qaydada ödənilir. Həmin maddəyə əsasən müvəqqəti əvəzetməyə görə haqqının hesablanmasının iki üsulu var: 

• Əvəz edilən işçinin əmək haqqısı əvəzedəndən yüksək olduğu halda Özünün əmək funksiyasını yerinə yetirməklə yanaşı müəyyən səbəbdən müvəqqəti işə çıxmayan işçini əvəz edən işçiyə, əvəz edilən işçinin tarif (vəzifə) maaşı ilə onun maaşı arasındakı fərq ödənilir.
• Əvəz edilən işçinin əmək haqqısı əvəzedəndən eyni vəya az olduğu halda əmək haqqına əlavə müəyyən edilib verilir. Bu əlavə işçinin və işgötürənin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyən edilir.

Hər iki halı misallla izah edək:

 Misal 1.: “A” MMC-də müştəri xidmətləri meneceri 500 manat əmək haqqı alır. 300 manat əmək haqqı alan ofisin inzibatçısı 5 gün müddətinə müştəri xidmətləri menecerini əvəz edib.  Fərz edək əvəzetmə olan ayda 20 iş günü var. Bu zaman əvəz etməyə görə əmək haqqı aşağıdakı kimi hesablanır:

Əvəzetməyə görə əmək haqqı= ((əvəz olunan əmək haqqı - əvəzedən şəxsin əmək haqqı)/ iş günlərin sayı) x əvəz etmə olan iş günlərin sayı= ((500 manat -300 manat)/20 iş günü) x 5 iş günü= 50 manat.

Deməli, əvəz edən işçi 5 iş gün əvəz etməyə görə əmək haqqısının üzərinə 50 manat əlaə hesablanacaq.

Misal 2. “A” MMC-də çalışan kargüzarın əmək haqqısı 400 manat təşkil edir. İşəgötürən kargüzarın məzuiyyətdə olması səbəbindən 10 iş günü onun əmək funksiyasının icrasının katibənin həyata keçirilməsi haqqında əmr imzalayıt. Katibənin əmək haqqısı isə 450 manat təşkil edir. Göründüyü kimi əvəz edən işçi əvəz edilən işçidən daha yüksək əmək haqqı alır. Bu zaman artıq işçi və işəgötürən razılığı ilə müəyyən məbləğ müəyyən edilir. Razılaşmada məbləğ hər iki tərəfin razılığı əsasına müəyyən edilir.

Misalın davamı olaraq bildirək ki, işçi razılaşır ki, hər gününə görə əmək haqqının 20 faizi qədər əlavə ödəniləcək. Bu zaman hesablama aşağıdakı kimi olacaq:

Əvəzetməyə görə əmək haqqı= (əmək haqqına müəyyən edilən əlavə / iş günlərin sayı) x əvəz etmə olan iş günlərin sayı= ((450x 20 faiz)/20 iş günü) x 5 iş günü= 22, 50 manat.

Sonda bir məsələni qeyd edək ki, nümünə olaraq, 20 faizi qeyd edək. Hər iki tərəfin razılığı bu əlavə, 30 vəya 50 faiz də ola bilər. Əmək Məcəlləsinin hər hansı əlavənin döşəmə vəya tavan məbləğini müəyyənləşdirmir, əlavənin nə qədər müəyyən olunmasının işəğötürən və işçinin öhdəsinə buraxırır. Amma təbii ki, əlavənin məbləği də qəbuledilən formada olmalıdır.