Vergi ödəyicisinin nağdsız hesablaşmalarla bağlı aylıq limiti pozmasının cəzası

"Vergi uçotu: A-dan Z-yə" kitabından seçmə

Nağdsız hesablaşmalarla bağlı qanunvericiliyin tələblərinin pozulmasına görə maliyyə sanksiyasının tətbiqi ilə bağlı Vergi Məcəlləsinə 58.7-1-ci maddə əlavə olunub. Maddəni nəzərdən keçirək:
“58.7-1. “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinin pozulmasına görə aşağıdakı vergi ödəyicilərinə Qanun pozulmaqla aparılan əməliyyatın ümumi məbləğinin təqvim ili ərzində belə hala birinci dəfə yol verdikdə 10 faizi, ikinci dəfə yol verdikdə 20 faizi, üç və daha çox dəfə yol verdikdə 40 faizi miqdarında maliyyə sanksiyası tətbiq edilir: 58.7-1.1. həmin Qanunun 3.3-cü, 3.4.4-cü və 3.4.7-ci maddələrinin tələblərinin pozulmasına görə ödənişi həyata keçirən vergi ödəyicisinə...”

Misal. ƏDV ödəyicisi olan “A” MMC 2018-ci ilin may ayı ərzində nağd qaydada 50 000 manatlıq ödəniş edib. Bu zaman vergi ödəyicisinə, limitin aşılması ilk dəfə baş verdiyi halda 2 000 manat ((50 000 manat - 30 000 manat) x 10 faiz), ikinci dəfə, üç və daha çox hallarda eyni məbləğdə pozuntu halı baş verərsə, bu zaman müvafiq olaraq, 4 000 manat ((50 000 manat - 30 000 manat) x 20 faiz) və 8 000 ((50 000 manat - 30 000 manat) x 40 faiz) manat maliyyə sanksiyası tətbiq olunacaq.

Burda bir məqama diqqət yetirmək lazımdır ki, maliyyə sanksiyası limitdən yuxarı olan məbləğə tətbiq edilir. Misal. “A” MMC 2020-ci ildə ilk dəfə eyni pozuntuya yol verdiyi halda, artıq ona ümumi məbləğin 40 faizi yox, 10 faizi məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq olunacaq. Çünki Vergi Məcəlləsinin 58.7-1-ci maddəsində sanksiyanın dövrü kimi “təqvim ili” qeyd edilib. Vergi qanunvericiliyinə əsasən təqvim ili dedikdə, 1 yanvardan 31 dekabra kimi olan müddət nəzərdə tutulur.

Sonda bir vacib məsələni qeyd edək ki, misalımızda 50 000 manatlıq nağd alışı qəbul edən “B” MMC-yə hər hansı maliyyə sanksiyası tətbiq olunmayacaq. Çünki limit vergi ödəyicilərinin mədaxil yox, məxaric əməliyyatlarına tətbiq olunur.