Sosial sığorta kartı fiziki olaraq təqdim edilməmiş ödənilən məbləğlər kapitalda əks olunur?

"Vergi uçotu: A-dan Z-yə" kitabının müəllifi Anar Bayramovun yeni kitabı "Əməyin uçotu: A-dan Z-yə" kitabından seçmə

Təcrübədə rast gəlinir ki, işçi işə qəbul olunduqdan 3-4 ay sonra ona sosial sığorta şəhadətnaməsi təqdim edilir. Maraqlıdır ki, işçiyə həmin müddət ərzində hesablanan məbləğlər kapital hesabında əks olunmur.

Ümümiyyətlə, işçinin sosial kapital hesabatında məlumatların əks olunması ilk növbədə mühasibatlıq bölməsindən asılıdır. Misal. “A” MMC-də 3 işçi çalışır. Direktor, mühasib və ofis menecerinin əmək haqları müvafiq olaraq 1000, 500 və 300 manat olmaqla cəmi 1 800 manat təşkil edir. Fərz edək ki, bu əmək haqqı fonduna görə hesablanan cəmi sosial ayırma 450 manat təşkil edir.

Mühasibatlıq bölməsi işçilərin gəlirləri və hesablanan sosial ayırmalar haqqında hesabatı vergi orqanlarına  (2006-cı ilin birinci rübündən 2018-ci ilin 4 rübünə qədər DSMF orqanlarına) təqdim edəndə həmin gəlirləri işçilər arasında bölməklə, ödənilən sosial ayırmaları da müvafiq olaraq işçilərə uyğun müəyyən edirlər. Yəni, əmək haqqı üzrə hər hansı səhv yerdəyişmə olarsa, o zaman sosial sığorta şəhadətnaməsində qeyd edilən məbləğdə də yalnışlıq baş verəcək.

Bundan əlavə, elektron hesabat dövründən öncəki kağız formada təqdim edilən illik B3 hesabatlarının işəgötürən tərəfindən təqdim olunmaması və ya dövlət qurumları tərəfindən daxil edilməməsi hallarına da rast gəlinib.

Bu səbəbdən də,  sığortaolunanlara tövsiyəmiz odur ki, yuxarıda qeyd edilən formada öz e-gov.az və ya e-sosial.az saytlarından illər üzrə kapitallar haqqında məlumatları dəqiqləşdirsinlər. Hər hansı fərq yaranarsa, həmin dövr üzrə işəgötürənlərə müraciət etsinlər. Əgər işəgötürənlə bağlı fərqlilik yaranarsa, o zaman dövlət sosial müdafiə orqanlarına müraciət etmək lazımdır. Həmin dövlət qurumundan lazımi nəticə alınmadığı halda məhkəməyə müraciət edilməsi məqsədəuyğundur.

Sosial sığorta şəhadətnaməsinin gec verilməsi səbəbindən məbləğlərin kapitalda əks olunmasına gəlincə isə, sosial sığorta nömrəsi olmadan borcalanın şəxsiyyət vəsiqəsi əsasında məlumatlar dövlət qurumlarına təqdim edilir.  Dövlət qurumları da həmin məlumatları sonradan sosial sığorta şəhadətnaməsində qeyd edilən uçot nömrəsinə inteqrasiya edirlər. Bir məsələni də qeyd edək ki, son dövrlər Sosial sığorta şəhadətnaməsinə müraciət etdikdən sonra kart gec verilsə də, SSN nömrəsi bazada daha operativ qeyd edilir. 

"Əmək Münasibətləri: A-dan Z-yə" (VII nəşr) və "Kargüzarlıq: A-dan Z-yə" (II nəşr)  artıq SATIŞDA